نويسنده : سعيد محموديان عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران
بازهم همان صدا به سراغش آمده است. انگار يک زنبور داخل گوشش دائما" وزوز مي‌کند. گاهي اوقات صدا کمتر مي‌شود، اما بعضي وقت‌ها آن‌قدر شديد است که دوست دارد سرش را به ديوار بزند، اين اواخر حتي قدرت شنوايي‌اش نيز کاهش يافته است.اين وزوز زجرآور ارتباطات اجتماعي‌اش راهم تحت تاثير قرار داده است. خيلي از وقت‌ها دستانش را روي گوش‌هايش مي‌گذارد، اما انگار صدا بيشتر مي‌شود. چه کابوس بي پاياني است اين صداي ناهنجار...
***
وزوز گوش، احساس صدا در نبود محرک شنوايي است و ممکن است شامل صدايي خالص يامرکب، بم يا زير، مداوم يا ضرباني باشد.
وزوز گوش يک علامت است نه بيماري و شيوع آن در زن ومردم مساوي است.
* وزوز گوش
طبق آمار يکي از شايع‌ترين علائم نشان‌دهنده اختلالات دستگاه شنوايي عارضه وزوز گوش است. در حقيقت وزوز گوش نشانه‌اي مبني بر وجود اختلالات در دستگاه شنوائي بيمار است.
دراصطلاح به صدائي که درگوش يا سر بيمار، بدون منبع خارجي به وجود آيد و مدت زمان شنيدن آن ادامه‌دار باشد وزوز گوش گفته مي‌شود. وزوز گوش يعني شنيدن صداي خاصي شبيه صداي زنگ در گوش که ممکن است در يک گوش، هر دو گوش و يا حتي سر احساس شود. اين صدا فرکانس‌هاي متفاوتي دارد و به صورت زنگ زدن، صداي خش خش، صداي باد، غرش، فش فش، سوت و.. شنيده مي‌شود.
وزوز گاهي موارد شدت زيادي دارد که سبب آشفتگي و پريشاني مي‌شود و زندگي طبيعي فرد را مختل مي‌کند.
در بعضي موارد هم خفيف و موقتي است و پس از مدت کوتاهي بر طرف مي‌شود. براي مثال هنگامي که فرد در معرض صداهاي بلند قرارمي‌گيرد، ممکن است براي چند دقيقه دچار وزوز گوش شود که خود به خود با استراحت صوتي برطرف مي‌شود. اما دربرخي موارد هم وزوز گوش دائمي مي‌شود و موجبات آزار واذيت فرد مبتلا را فراهم مي‌سازد و در تمام طول زندگي همراه فرد است. معمولا"وزوز گوش با کاهش شنوايي همراه است.
*علل به وجود آمدن اين عارضه
آلودگي‌هاي صوتي در محيط‌هاي صنعتي، کارگاهي، نظامي و مناطق شلوغ و پر سر و صداي شهري مهمترين عامل به وجود آمدن اين عارضه است. همچنين بعداز جنگ تحميلي، اکثر رزمندگان از اين عارضه احساس ناراحتي کردند.
-مصرف بي‌رويه و بدون ملاحظه برخي داروها و مواد شيميايي نيز از ديگر عوامل مهم در بروز اين عارضه به شمار مي‌رود» وجود بيماري‌هاي مختلف در بدن انسان نيز مي‌تواند موجب بروز اين عارضه شود. همچنين وجود عوامل استرس‌زاي محيطي، اضطراب، شوک‌هاي عصبي و افسردگي هاي شديد نيز در شروع و يا افزايش شدت وزوز نقش مهمي دارد.
-استفاده از هدفن‌ها و هدست‌ها يکي از شايع‌ترين دلايل ايجاد عارضه گوش در ميان افراد به خصوص جوانان است که والدين بايد توجه خاصي به اين مقوله نشان دهند.
* آيا تاکنون شيوه‌اي براي درمان اين عارضه در دنيا ارائه شده است يا خير؟
شيوه‌هاي بسياري براي درمان وزوز ارائه شده اما تاکنون هيچ يک از آنها راه حل قطعي براي رفع اين مشکل نبوده است. وزوز گوش در حقيقت نوعي اختلال درپردازش مرکزي مغز است.
شيوه‌هاي درماني ارائه شده به طور عمده براي اين عارضه شامل درمان دارويي، جراحي و درمان غير دارويي است.
در درمان دارويي بااستفاده از داروهاي آرام‌بخش و داروهاي ضد تشنج، سعي در برطرف کردن اين عارضه مي‌شود که در بيشتر موارد تغيير چنداني درروند بهبودي ايجاد نمي‌شود.
درمان‌هاي جراحي نيز طبق نظر پزشک و درموارد خاصي مانند تومورها و يا بيماري‌هاي شناخته شده گوش و حلق و بيني انجام مي‌شود. به عنوان مثال عفونت‌هاي خاصي درگوش مياني و يا چسبندگي‌هاي استخواني مي‌تواند با وزوز گوش همراه باشد که با انجام عمل جراحي از بين مي‌رود. ولي عمل‌هايي که مخصوص وزوز گوش در گذشته تجويز مي‌شد و مبتني بر قطع عصب هشتم شنوايي بود، امروزه توصيه نمي‌شود.
از روش‌هاي غير دارويي نيز مي‌توان به بيوفيزيک درماني، هيپنوتراپي و طب سوزني اشاره کرد. ولي روشي که امروزه براي درمان عارضه وزوز گوش انجام مي‌شود استفاده از تکنيک تحريک الکتريکي شنوائي (A.E.S) است.
*روش تحريک الکتريکي شنوائي
در اين روش- که تقريبا" مناسب‌ترين روش درمان عارضه وزوز گوش است- عصب گوش را با استفاده از الکترود خاصي که در مجراي شنوايي قرار مي‌گيرد تحريک مي‌کنند.
اين دستگاه با ارائه پالس‌هايي در فرکانس و دامنه خاص طي يک دوره درمان هفت جلسه‌اي مي‌تواند تا حدود زيادي به بهبود عارضه کمک کند.
با استفاده از اين روش در 65 درصد بيماران يا از شدت وزوز گوش کاسته شده و يا عارضه به طور کامل از بين رفته است.
اين روش مزيت‌هاي ديگري مانند افزايش آرامش بيمار را نيز به همراه دارد.
خوشبختانه مرکز تحقيقات گوش و حلق و بيني و جراحي سر و گردن بيمارستان رسول اکرم(ص) توانست مدل اوليه اين دستگاه را توليد کند و بدين‌شکل ايران تنها کشور خاورميانه محسوب مي‌شود که به فناوري توليد اين دستگاه دست پيدا کرده است. گروه تحقيقاتي اين مرکز به سرپرستي دکتر محمد فرهادي و جمعي از محققان، توانستند پس از چندين سال تحقيق بر روي اين عارضه به پيشرفت‌هاي زيادي درزمينه تشخيص و درمان آن دست پيدا کنند.
* ويژگي‌هاي دستگاه
درحال حاضر تنها يک دستگاه از نمونه مذکور ساخته شده است که استفاده طولاني مدت از آن در بهبود کامل، بيمار الزامي است. ولي متاسفانه به علت محدوديت مکاني و زماني و کمبود اين دستگاه هنوز قادر به ارائه خدمات به همه بيماران نيستيم. در عين حال مجريان طرح درصدد هستند که با کوچک سازي دستگاه، امکان استفاده از آن را به شکل سمعک فراهم آورند.
*درمان طي چه مراحلي و به چه صورت انجام مي‌گيرد؟
درمان پس از تکميل اطلاعات تشخيص طبي و شنوايي‌سنجي بيمار طي 7 يا 8 جلسه و هر بار به مدت 30 دقيقه انجام مي‌شود.
البته گاه ممکن است پس از مدت زماني مشخص درمان تکرار شود. بيماراني که دچارترشح چرک از گوش و يا مبتلا به بيماري‌هاي بدخيم مانند تومور يا کري‌ناگهاني هستند از اين درمان مستثني مي‌شوند.
درمان با روش‌هاي دارويي بيش از 85 درصد بيماران، همچنان دچار اختلال در پردازش شنوايي يا همان وزوز گوش باقي مي‌مانند در حالي که بر اساس مطالعات صورت گرفته موفقيت درماني شيوه تحريک الکتريکي حدود 65% است. موفقيت درماني به معني کاهش و درمواردي قطع وزوز بوده است.
کشورهاي آمريکا، فرانسه و ژاپن تنها کشورهايي هستند که از اين دستگاه به صورت تجاري و درموارد خاص بهره برده‌اند.
تحقيق و بررسي بر روي استفاده باليني از اين دستگاه، همچنان ادامه دارد.
وزوز گوش يعني شنيدن صدايي خاص شبيه صداي زنگ که ممکن است در يک يا هر دو گوش و حتي سر احساس شود
مناسب‌ترين روش درمان عارضه وزوز گوش، تکنيک «تحريک الکتريکي شنوايي» (AES) است و ايران تنها کشور خاورميانه محسوب مي‌شود که به اين فناوري دست پيدا کرده است
تبادل
لینک هوشمند
